Yazar Eurasia Team
Küresel İnovasyon Endeksi 2020
Ülkelerin inovasyon performanslarını ölçen çeşitli endeks çalışmaları bulunmaktadır. Bu endeks çalışmalarından birisi de Küresel İnovasyon Endeksi (GII)’dir.
Dünya Fikri Mülkiyet Kurumu (WIPO), Cornell Üniversitesi ve INSEAD işbirliğinde hazırlanan Küresel İnovasyon Endeksi, ülkelerin inovasyon girdi ve çıktılarını değerlendirerek inovasyon kapasitelerini ortaya koymanın yanı sıra inovasyon tarafında güçlü ve zayıf yönlerini de ortaya koymaktadır.
Kısaca endeks ülkelerin inovasyon yetenekleri hakkında çok detaylı bir çalışma sunmaktadır.
Hazırlanan raporda inovasyon, ekonominin itici gücü olarak nitelendirilmektedir. Endeks, inovasyon ölçümünde kullanılan çok sayıda bileşen dikkate alınarak hazırlanmaktadır.
Aynı zamanda ülkelerin ekonomik durumları ve ülkeler arasındaki gelir farklılıkları da göz önüne alınarak daha doğru ve net sonuçlar ortaya konulmaya çalışılmaktadır.
Rapor incelendiğinde küresel inovasyon ve ülkelerin inovasyon durumları ile ilgili çok kapsamlı bir şekilde verilerin sunulduğu görülecektir.
İnovasyon girdileri ve çıktıları olarak gruplandırılan ve seksen farklı göstergenin değerlendirildiği endekste, inovasyon yetenekleri çok boyutlu bir şekilde ele alınmaktadır.
Küresel İnovasyon Endeksi Kriterleri
Ülkenin inovasyon unsurlarını gösteren inovasyon girdi alt endeksi; kurumlar, beşeri sermaye ve araştırma, altyapı, piyasaların gelişmişliği ve ticari gelişmişlik olmak üzere beş kategoriden oluşmaktadır. Bu beş kategori de kendi içinde üçer kategoriden oluşmaktadır. Bu kategorilerin de altında farklı sayılarda toplam 53 kriter yer almaktadır.
İnovasyon faaliyetlerinin sonucunu gösteren inovasyon alt çıktı endeksi; bilgi ve teknoloji çıktıları ile yaratıcı çıktılar olmak üzere iki kategoriden oluşmaktadır. Bu iki kategori kendi içerisinde üçer kategoriye ayrılmakta ve bu kategoriler altında toplam 27 kriter yer almaktadır.
Aşağıda ki şekilde bu gruplandırma detaylı bir şekilde gösterilmektedir:
Bu seksen kriter içerisinde ülkelerin, siyasal ortamlarından hukuksal düzenlemelerine, okulda geçen sürelerden PISA notlarına, Ar-Ge harcamalarından küresel Ar-Ge firmalarına, patent başvurularından faydalı model başvurularına, toplam domain sayısından mobil uygulama geliştirmeye kadar farklı kriterlerde değerlendirmeler yapılmaktadır.
Kurumlar başlığında ülkenin siyasal düzen ve istikrar; yasal düzenlemeler ve uygulamalar konularında ne durumda olduğu gösterilmektedir. Siyasal istikrar ve adil bir hukuk düzeni inovasyon ortamının en önemli koşulunu oluşturmaktadır. İnsanlar istikrarın ve güvenliğin sağlandığı huzurlu bir ortamda yaratıcı düşünürler ve yeniliklere dönüştürürler.
Beşeri sermaye ve araştırma bölümünde eğitim harcamalarının GSYİH içindeki payı, okuma süreleri, PISA notu, orta öğretimde öğrenci başına devlet harcamalarının payı, yükseköğretime kayıt yüzdesi, fen ve mühendislik bölümlerinden mezun olma oranı, Ar-Ge harcamalarının milli gelir içindeki payı, küresel Ar-Ge firmaları gibi farklı kriterlerde değerlendirmeler yapılmaktadır. İnovasyonun temeli beşeri sermayeye dayanmaktadır. İyi yetiştirilmiş bir beşeri sermaye yeni fikirlerin ardı arkası kesilmeyen bir şekilde üretilmesini sağlayacaktır. Yüksek inovasyon düzeyi sahip olunan beşeri sermaye gücüne bağlıdır.
Altyapı bölümü inovasyonu kolaylaştıracak genel altyapı kriterlerinden oluşmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim, devletin online hizmetlere katkısı, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı, enerji ve çevre gibi kriterler değerlendirilmektedir. Yaşam standartlarının yükselmesi ve bilgiye ulaşım ya da daha net bir ifadeyle imkânların genişliği inovasyon ortamının yaratılmasında önemli bir unsurdur.
Piyasaların gelişmişliği bölümü kredi kolaylığından, özel sektörün kullandığı yerli kredilerin GSYİH’ya oranı, küçük yatırımcıların korunması, tarife oranları, yerel rekabetin yoğunluğu, iç piyasa ölçeği gibi kriterlere değinmektedir. Özel sektörün aktif olduğu, rekabetin adil bir şekilde sürdürüldüğü, kredi kolaylığının olduğu bir ortam yeni girişimleri ve inovasyonu doğuracaktır.
İş dünyasının gelişmişliği bölümü bilgi sektörü çalışanlarının yoğunluğu, üniversite-sanayi işbirliği, stratejik işbirliği anlaşmaları, toplam ticarette yüksek teknoloji ürün ihracatının payı gibi kriterlere değinmektedir.
Bilgi ve teknoloji çıktılarının kriterlerini ise patent başvurularından, faydalı model başvurularına, yazılım harcamalarından bilimsel ve teknik makalelere, yüksek teknoloji ürün ihracatından BİT hizmet ihracatına kadar 11 kriter oluşturmaktadır.
Son olarak yaratıcı çıktılar bölümünde ise 14 kritere yer verilmiştir. Ticari markalar, küresel marka değerleri, endüstriyel tasarım uygulamaları, toplam domain sayısı Wikipedia editi, mobil uygulama geliştirme, gibi.
Küresel İnovasyon Endeksi’nde yedi bölge ve dört gelir düzeyine göre de sıralama yapılmaktadır. Bölgeler; Kuzey Amerika, Avrupa, Latin Amerika ve Karayipler, Orta ve Güney Asya, Sahra Altı Afrika, Kuzey Afrika ve Batı Asya ve Güney Doğu Asya, Doğu Asya ve Okyanusya’dır. Gelir düzeyine göre ise; yüksek gelir, üst orta gelir, düşük orta gelir ve düşük gelir düzeyine göre ülkeler sıralanmaktadır.
Küresel İnovasyon Endeksi 2020
Küresel İnovasyon Endeksi 2020 sonuçlarına bakıldığında; raporda 131 ülkenin incelendiği görülmektedir. İsviçre yıllardır olduğu gibi inovasyon konusunda en başarılı ülke olarak birinciliğini korumaktadır. Hatta ilk üçün sabit kaldığı görülmektedir; İsviçre, İsveç ve ABD.
Listede yüksek gelir düzeyinde İsviçre’nin başı çektiği 49 ülke, üst orta gelir düzeyinde ilk sırada Çin’in olduğu 37 ülke, düşük orta gelir düzeyinde Vietnam’ın ilk sırada olduğu 29 ülke ve düşük gelir düzeyinde Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti’nin liderliğinde 16 ülke yer almaktadır.
Aşağıdaki tabloda 15 ülkenin Küresel İnovasyon Endeksi 2020 sıralaması yer almaktadır. Listenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
2020 endeksinin teması “İnovasyonu Kim Finanse Edecek?” olmuştur. Bu temanın kullanılmasının sebebi Covid-19 nedeniyle küresel ölçekte düşen inovasyon finansman oranlarına vurgu yapılması, aynı zamanda Covid-19 gibi küresel krizlerle mücadele etmenin ve başarı sağlamanın en önemli aracının inovasyon olduğu mesajının verilmesidir.
Raporda Covid-19’un inovasyon çalışmalarına olumsuz etkileri dile getirilmiştir. Aynı zamanda raporda krizlerin fırsatları da yarattığından bahsedilerek uzaktan çalışma, uzaktan eğitim, e-ticaret gibi alanlarla ilgili de uygun bir ekosistemin oluştuğuna vurgu yapılmıştır.
Raporda 2018-2019 Ar-Ge harcamalarının sektörlere göre dağılımına bakıldığında ilk sırada %23,5’lik oranla donanım ve elektronik ekipman yatırımları yer alırken ikinci sırada %18,5’lik payla ilaç ve biyoteknoloji sektörü yer almaktadır. Sonrasında sırayla %15,6 otomotiv, %14,4 yazılım aslan payını almıştır. Aynı zamanda sektörler içinde en çok Ar-Ge yatırımını yapan firmalara da yer verilmiştir. Yazılım alanında en çok yatırımı Google’da bünyesinde barındıran Alphabet gerçekleştirmiştir. Huawei ve Samsung donanım ve elektronik ekipman alanında en çok yatırımı yapan şirketler olmuştur. İlaç ve biyoteknoloji sektöründe en büyük yatırımı Roche firması yaparken otomotiv sektöründe Volkswagen en yüksek Ar-Ge yatırımını yapmıştır.
Kaynak
Global Innovation Index 2020, https://www.globalinnovationindex.org/Home, Erişim Tarihi: 02.01.2021.
